Cộng đồng người Việt bên bờ sông Trắng

(Arttimes) - Một dòng sông hiếm hoi chảy qua thành phố Ufa – Thủ đô nước Cộng hòa Bashkortostan thuộc Liên bang Nga: Sông Trắng. Về phía hạ lưu, Sông Trắng hòa dòng chảy với sông Gooma trước khi đổ vào sông Volga mênh mang, rồi ra biển Caspien. Tên sông gợi nên sắc mầu, vào mùa hè, những trảng cát mịn đôi bờ trắng phau, còn về mùa đông, tuyết phủ trắng xóa đôi bờ lẫn dòng sông.

Từ Mát-xcơ-va, vượt hơn 1.500 cây số bằng tầu hỏa, tôi về thăm Ufa vào giữa mùa đông theo lời mời của Hội đồng hương Việt Nam của thành phố. Chọn cách đi xe lửa bởi lẽ muốn ngắm nhìn phong cảnh cực đẹp của mùa đông Nga. Những cánh rừng bạch dương nối nhau tưởng chừng bất tận, dường như chẳng thấy mầu xanh của lá, mà chỉ dễ làm ta liên tưởng tới mái tóc của những nàng bạch tuyết trong truyện cổ tích. Cùng với đó, được tiếp xúc với người dân ven đường khi họ tranh thủ lên tầu bán sản vật (sữa tươi, bánh mỳ đen, táo, lê…) mỗi khi tầu dừng lại ở các ga đón khách. Đoàn tầu tới ga Ufa vào giữa đêm, gặp các bạn ra đón, cảm thấy trong lòng ấm lại dù đồng hồ báo thời tiết đặt trên nóc nhà ga đang chỉ vào số - 21 độ. Tuyết bay mù trời, phủ dầy mặt đất.

Cộng đồng người Việt bên bờ sông Trắng - 1

Sông Trắng

Anh bạn lái xe trẻ người Tatar là dân địa phương nên rất thông thạo địa hình. Chiếc xe lao vun vút đi về phía ngoại ô, rồi dừng lại trước ngôi nhà kiểu cổ, đậm nét thôn dã Nga truyền thống (gọi là đa-cha). Đó là nhà nghỉ cuối tuần của Chủ tịch Hôi đồng hương Trần Ngọc Tuấn. Đêm ấy chúng tôi thức khuya, vừa bàn luận, vừa xem truyền hình Việt Nam qua kênh VTV4; có cả tiết mục tắm xông hơi có lá thơm, rồi chạy ra ngoài sân trầm mình trong tuyết theo cách của người Nga. Câu chuyện về lịch sử Cộng đồng người Việt tới miền đất này như có men nồng.

Dân số Ufa hiện nay có chừng trên 1,2 triệu người, bao gồm nhiều sắc tộc, chủ yếu là người Bashkiria, rồi đến Tatar… Người các nước khác thuộc Liên Xô cũ đến đây sinh sống không ít. Giờ đây Liên Xô không còn, nhiều người trong số họ trở thành người nước ngoài. Người ngoại quốc “thứ thiệt” làm ăn ở Ufa là những người đến từ Việt Nam, Trung Quốc, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ.

Bà con người Việt Nam vào thời điểm hiện tại có chừng một nghìn năm trăm người, những năm trở lại đây, luôn được chính quyền và nhân dân địa phương đánh giá là thân thiện, hữu nghị, đoàn kết, tôn trọng luật pháp. Người Việt Nam đầu tiên đến Ufa là những sinh viên được Nhà nước ta gửi sang học tập theo hiệp định ký với Liên bang Xô Viết. Có nguồn tin nói rằng, một sinh viên ngành nông nghiệp là người Việt Nam đầu tiên tới Ufa. Sau đó, hàng năm, lưu học sinh Việt Nam vẫn được gửi sang đào tạo ở các trường đại học của thành phố này.

Cộng đồng người Việt bên bờ sông Trắng - 2

Thành phố bên bờ Sông Trắng đây đó đã sáng đèn. Ở đấy có Cộng đồng người Việt đoàn kết, thân thiện, luôn hướng về quê hương đất mẹ.

Vào cuối những năm tám mươi của thế kỷ XX, theo hiệp định hợp tác lao động giữa 2 nhà nước Việt Nam và Liên Xô, thành phố Ufa đã đón nhiều đoàn công nhân lao động nước ta. Họ là những hạt giống quý góp phần xây đắp tình hữu nghị giữa 2 dân tộc. Những người có công xây dựng cộng đồng người Việt ở thành phố buổi đầu vẫn được bà con mình nhắc tới với tình cảm trân trọng, biết ơn, trong số họ có luật sư Trần Văn Sơn (vị Chủ tịch đầu tiên của Hội đồng hương, nay đã về làm việc ở trong nước), có nguyên Bí thư Chi bộ Bùi Hữu Bạo, anh sang Ufa từ năm 1989, rất tích cực hoạt động gây dựng phong trào…

Sáng hôm sau, đọc tờ tin Cộng Đồng (tiếng nói của Ban liên lạc Hội đồng hương Việt Nam thành phố Ufa) thấy nội dung khá phong phú. Ăn quả nhớ người trồng cây buổi ban đầu, tác giả Đào Ngân Hà trong bài Cảm nhận Ufa đã viết: “Cám ơn các bâc tiền nhân - những người Việt đã đến đây từ hôm qua, hôm kia. Họ đã bằng chính cái “tâm”, cái “tình” của mình để gây dựng nên hình ảnh người Việt trên vùng đất Ufa…”.

Mấy ngày ở đây, chưa có dịp gặp gỡ đầy đủ các anh các chị trong Ban chấp hành Hội đồng hương, bởi vì họ thuộc các đơn vị khác nhau, hoạt động trên những lĩnh vực kinh tế, dịch vụ… Nhưng qua tìm hiểu, tôi biết quý danh từng người, những phần việc được phân công đảm trách. Ai cũng năng nổ, đều có đóng góp cho ngôi nhà chung.

Lịch sử buổi đầu của sự hình thành cộng đồng người Việt Nam thành phố Ufa có những nét tương đồng như ở một số thành phố lớn khác thuộc Liên bang Nga. Lâu nay, trong tôi vẫn đau đáu ước ao với suy nghĩ: Cuốn sách về lịch sử hình thành và phát triển của Cộng đồng người Việt Nam ở Liên bang Nga rất cần cho hôm nay và mai sau.

Ngày 2/4/2000, tại Ufa đã diễn ra một sự kiện mang ý nghĩa lớn trong đời sống của bà con đồng hương: Đại hội thành lập Ban công tác Cộng đồng Việt Nam thành phố. Từ đó đến nay, bà con người Việt Nam được tập hợp trong một tổ chức, dưới mái nhà chung, cùng chia sẻ niềm vui cùng những lo toan. Chặng đường xây dựng và phát triển tuy chưa thật dài, song hôm nay Cộng đồng người Việt Nam ở Ufa đã có một cơ ngơi bề thế, một môi trường sống và làm việc ổn định, được chính quyền và nhân dân địa phương tạo điều kiên khá thuận lơi để phát triển. Riêng sự kiện ngôi Chùa Một Cột được xây dưng trang trọng trên Công viên văn hóa Dema (một quận lớn của thành phố Ufa) cũng đã một phần minh chứng cho nhận định trên. Những năm gần đây, năm nào Hội đồng hương cũng tổ chức kỷ niệm những ngày lễ lớn của dân tộc, đón Tết Nguyên Đán cổ truyền ấm cúng, giải bóng đá mùa hè, đêm Trung thu cho thiếu nhi. Có năm còn tổ chức thi Người đẹp Ufa chào mừng ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3. Đội văn nghệ Ufa “mang chuông đi đấm xứ người” gây tiếng vang tới tận Mat-xcơ-va. Có thể kể thêm những việc khác mà Hội đồng hương đã tổ chức có kết quả: Mở và duy trì lớp học tiếng Việt cho trẻ em; lập tủ sách Cộng đồng; quyên góp ủng hộ nạn nhân nhiễm chất độc mầu da cam, đồng bào ở vùng bị bão lụt trong nước; giúp đỡ những hoàn cảnh cơ nhỡ là người dân địa phương… Các tổ chức đoàn thể trong Cộng đồng (Thanh niên, Phụ nữ, Cựu chiến binh) cũng có những bước phát triển mới qua từng năm.

Trước ngày tạm biệt Ufa, chúng tôi đi thăm tượng đài Salavat Yulaev - anh hùng dân tộc Bashkiria và Quảng trường mang tên ông. Trong tư thế oai phong trên mình chiến mã, tay vung cao gươm, người anh hùng hướng tầm nhìn về phía dòng Sông Trắng. Miền đất này trong lịch sử từng trải qua bao cuộc giao tranh khốc liệt, thăng trầm, hình tượng người anh hùng trên tượng đài ẩn chứa bao điều muốn nói… Biết có người Việt Nam trong số các đoàn tới viếng tượng đài, người dân địa phương tỏ thiện cảm khá rõ ràng. Họ nhiệt tình giới thiệu về những trang sử hào hùng của nước Cộng hòa Bashkortostan và người anh hùng của dân tộc mình. Các bạn còn nói những lời tốt đẹp về Việt Nam và Cộng đồng người Việt ở đây.

Cuối chiều mùa đông hôm ấy tuyết lại bay trắng trời. Rừng bạch dương bên kia sông như được khoác lên mình bộ áo lông mượt mà bằng tuyết trắng. Thành phố bên bờ Sông Trắng đây đó đã sáng đèn. Ở đấy có Cộng đồng người Việt đoàn kết, thân thiện, luôn hướng về quê hương đất mẹ.

None

Chu Huy Sơn

Tin liên quan

Tin mới nhất